Galvaniz Nedir? Galvaniz Kaplama Nasıl Yapılır?

Galvaniz; metallerin aşınma ve paslanmaya karşı çinko ile kaplanmasıdır. Metallerin uzun süre dayanması için çinko kaplaması çok faydalıdır. Özellikle suyla temas edecek ürünler için galvaniz kaplama gereklidir.

Galvanizin Tarihi

Galvanizle Avrupalılar ilk olarak 1600’lü yıllarda Hintlilerin zırhlarında karşılaştılar. 1742 yılında Fransız kimyacı P. J. Melouin erimiş çinkonun demiri kaplamasıyla ilgili bir yazı kaleme aldı ve 1800’lü yılların başında ahşap teknelerin altındaki bakır aksamların bozulmaması ve paslanmaması için çinko tutyalar kullanılmaya başlandı.

Tutya, gemi ve teknelerin altında anot görevi görerek diğer metallerin korozyana uğramasını engelleyen bir parçadır. Tutya ile ilgili daha detaylı bilgi için “Tekne Bakımı Nasıl Yapılır? Nelere Dikkat Edilmelidir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Galvaniz; Avrupa’da ilk olarak 1836 yılında Fransız Stanislas Sorel tarafından uygulanmış olan yönteme verilen addır. Stanislas Sorel aynı yıl çeliği temizleyip çinko ile kaplanmasını içeren bu yöntemin patentini almıştır. 1850 yılına gelindiğinde bu çok faydalı metal koruma yöntemini kullanan İngiliz galvaniz endüstrisi yılda 10.000 ton çinko kullanmaya başlamıştı.

Uygulama

Stanislas Sorel’in uygulamaya başladığı yöntem günümüzde de neredeyse aynı şekilde uygulanmaya devam etmektedir. Çelik veya demir iyice temizlenerek 450-455 °C sıcaklığındaki erimiş çinkoya batırılır. Bu işleme “Sıcak Daldırma Galvaniz Kaplama” denir. Çinko, kaplanan metali sadece fiziksel olarak kaplamakla kalmaz. Metalle çinko arasında kimyasal bir reaksiyon da oluşur. Bu reaksiyon kaplanan metali çeşitli hava koşullarına, suya ve neme karşı korur. Bir de “Elektro Galvaniz Kaplama Yöntemi” vardır. Bu yöntemde daldırma veya eritme işlemlerine gerek yoktur. Çinko anota bağlanır ve kaplanacak malzeme de katot elektrotuna bağlanır. Bu şekilde kaplama tamamen elektrolizle olur ve sonuç diğer yönteme göre daha dayanıklıdır.

Galvanizin sağladığı korumanın ömrü çinkonun mikron değerine göre ve havadaki sülfür dioksit değerine değişiklik gösterir. Sülfür dioksit arttıkça galvanizin ömrü kısalır. Eğer işlem görmüş ürün denizde kullanılıyorsa korozyan daha da hızlı olacaktır. Maalesef bu işlem bile metalleri sonsuza kadar koruyamaz, işlemin soğuk su tesisatındaki ömrü ortalama 50 yıldır. Fakat hiç uygulama yapılmazsa da paslanma ve aşınma daha hızlı başlar bunun sonucunda metalin ömrü çok daha kısa olur.

Tesisattaki Yeri

Galvaniz, metalleri suya ve neme karşı koruduğu için özellikle su tesisatında sıklıkla kullanılmaktadır. Galvanizin su tesisatında kullanımı 1900’lerin başında gerçekleşmiştir. O güne kadar borular demir veya kurşundan yapılmaktaydı. Şu an biliyoruz ki kurşun insan vücudu için son derece zararlı bir madde. Bu yüzden değiştirilmeleri insan sağlığı için çok faydalı olmuştur.

Umuyoruz ki bu yazımız sizi biraz aydınlatmış ve konuyla ilgili fikir sahibi yapmıştır. Diğer yazılarımızı okumak için blogumuzu, galvaniz tesisat ürünlerini incelemek ve satın almak için Yapılır‘i ziyaret edebilirsiniz.